Huwelijksvermogensrecht in Europees daglicht

Niet veel mensen hebben het gemerkt maar op 28 juli 2016 is er een Europese Verordening in werking getreden die regels geeft bij huwelijken met een grensoverschrijdend karakter. U moet denken aan een huwelijk tussen een Nederlandse en een Italiaan die zich – na de huwelijksvoltrekking op een kasteeltje in Frankrijk – in Spanje gaan vestigen. De nieuwe Verordening zal pas gaan gelden voor huwelijken die worden gesloten op of na 29 januari 2019.

Kiezen voor het recht van een bepaald land is een belangrijk onderwerp in de Verordening. Echtparen kunnen expliciet kiezen welk recht bepaalt hoe hun vermogen tijdens huwelijk wordt geregeld. Een dergelijk rechtskeuze maakt een stel doorgaans aan de vooravond van het huwelijk, meestal als zij huwelijkse voorwaarden maken bij hun notaris. Voor echtparen die – net als het Nederlands-Italiaanse stel – te maken hebben met verschillende nationaliteiten of die wonen in een land waar zij zelf niet vandaan komen is het zinvol ruim voor het huwelijk hun notaris om advies te vragen op dit punt.

Voor echtparen die niet zelf een rechtsstelsel hebben gekozen, zal vanaf 29 januari 2019 de nieuwe Verordening regelen welk recht toepasselijk is. Als eerste komt dan aan de orde het recht van de staat waar de echtgenoten hun eerste gewone gemeenschappelijke verblijfplaats hebben. Is die verblijfplaats niet vast te stellen dan zal het recht van de staat waarvan beide echtgenoten op de huwelijksdag de nationaliteit bezitten toepasselijk zijn. En als ook dat niet is vast te stellen dan zal het recht van toepassing zijn waarmee de echtgenoten op de huwelijksdag samen de nauwste banden hebben. Dat laatste zal afhangen van allerlei omstandigheden, die per geval verschillen.

De meeste mensen merken pas dat het zorgvuldig kiezen van toepasselijk recht belangrijk is, als er sprake is van een echtscheiding of overlijden. Dan moet er vaak eerst uitgezocht worden welk recht van toepassing is, en pas daarna kan de echtscheiding of de nalatenschap afgewikkeld worden. In het ergste geval gaan de ex-partners of erfgenamen daar zelfs nog over procederen. Om een einde te maken aan die onzekerheid is de nieuwe Verordening een stap in de goede richting. Maar ook het zelf uitbrengen van een rechtskeuze bij uw notaris kan vertraging en ergernis voorkomen.

Bron: M.H. ten Wolde, EB 2016/9 nr. 75